Мақалада өткен ғасырымыздың 20 жылдарындағы Гурьев уезіндегі халық қозғалысы, оның себептері мен салдары туралы мәселе қарастырылған. Гурьев уезіндегі Мұнайлы өлке экономикасының қалыптасып, дамуында 1920 жылдар ерекше мәнді. Архив қорларында сақталған құжаттарға көз салсақ өлкенің негізгі шаруашылығы мұнай және балық өндірістері болды. Сондай-ақ, өндірістен шалғай орналасқан елді мекендер ауыл шаруашылығымен айналысты.1920 жылдың қаңтар айында қызыл әскер уезд жерін түгелдей ақ казак әскерінен азат етіп, екі жылға созылған соғыстан соң ел бейбіт даму жолына түсті. Кеңес үкіметінің өлкеде жүргізген әлеуметтік экономикалық саясаты халық арасынан бірден қолдау таба қойған жоқ. Әсіресе, ауыл шаруашылығында жүргізілген экономикалық реформалар Жайық өзені бойында орналасқан шаруа селоларының қарсылығына тап болды. Жайық өзені бойы шаруаларының алғашқы бас көтеруі Гурьев қаласында орын алып, қатал басып тасталса да көтеріліс тоқтамады. Мақалада архив деректері және соны зерттеулер негізінде өлкедегі 1920 жылдардағы шаруалар көтерілісі тарихы жаңаша көзқарас, тың деректермен баяндалады.