Аңдатпа
ХХ ғасырдың басында тарих сахнасына шығып ұлттық бірегейлік пен жердің тұтастығын сақтау жолында күрескен түркістандық зиялылардың қызметі жөнінде советтік тарихнамада біржақты ұстаным болып, олардың еңбегі тар таптық тұрғыдан қарастырылып келді. Советтер одағы ыдырап, оның құрамында болған елдер өз тәуелсіздіктерін алған кейін ғана ұлт зиялылары туралы дұрыстап жан-жақты зерттеле бастады. Мақалада Алаш қозғалысына белсенді араласқан қырғыз зиялысы Дүр Саурамбаевтың өмірі мен қызметінің кейбір сәттері тың тарихи деректер негізінде талдауға алынады.
Жұмыста ҚР Орталық Мемлекеттік архивінің, ӨР Орталық Мемлекеттік архивінің, ҚР Президентінің архивінің құжаттары және ХХ ғасырдың басындағы ұлттық баспасөз материалдары пайдаланылды. Зерттеу отандық тарихнаманың соңғы жылдардағы ғылыми ұстанымдары мен методологиялық құрал-дарына негізделген.
Түйін сөздер: Алаш қозғалысы, зиялы, Түркістан, жандармерия, тыңшы, уез, съез, босқындар, революция.