Негізгі мазмұнға өту Негізгі шарлау мәзіріне өту Сайттың төменгі деректемесіне өту

Уважаемые пользователи! На нашем хостинге ведутся технические работы, на сайте могут быть ошибки. Приносим свои извинения за временные неудобства.

АБАЙ АТЫНДАҒЫ ҚАЗҰПУ, ХАБАРШЫ «ТАРИХ ЖӘНЕ САЯСИ-ӘЛЕУМЕТТІК ҒЫЛЫМДАР» СЕРИЯСЫ

ҚАЗАҚ ХАЛҚЫНЫҢ МАЛ ШАРУАШЫЛЫҒЫНА ҚАТЫСТЫ КОСМОЛОГИЯЛЫҚ ТҮСІНІКТЕР

Жарияланған January 2022
ЕНУ им. Л.Н.Гумилева
Аңдатпа

 

Аңдатпа

Тарихи-этнографиялық деректерге сүйене отырып жазылған бұл мақаланың мазмұнында: қазақ халқының мал шаруашылығындағы космология туралы түсініктері мен табиғат құбылыстары жөніндегі дүниетанымдары ғылыми тұрғыда баяндалды. Қазіргі таңда, табиғатпен  тұтас өмір сүрген қазақ халқының тұрмыс тіршілігіндегі ұмытылып бара жатқан космологиялық түсініктерді дәріптеу өзекті мәселесі болып табылады. Көшпелі қазақ халқының шаруашылық-мәдениеті мен аспан әлемі түсініктерінің арасындағы байланыстарын анықтау тақырыптың басты мақсаты болды. Автор жалпы ғылыми және арнайы тарихи зерттеу  әдістер жиынтығын қолданды. Зерттеу жұмысының нәтижесінде қазақ халқының шаруашылығындағы мал санын көбейту және оны жұттан аман алып қалу үшін, табиғат күштерінен сақтану барысында қолданған түрлі амалдар мен болжамдар талқыланып, талданды. Мақалада келтіріп отырған мысалға байланысты маңызды ақпараттар көркем әдебиет және басқа да этнографиялық оқулықтарда жалпылама сипаттау, қысқаша анықтамалық түрінде жазылып өткен. Ал, жекелей бір ғылыми еңбек әлі күнге дейін жазылған жоқ. Сол себепті көптеген этнограф ғалымдардың зерттеулерінде және фольклорда кездесетін халқымыздың аспан әлемі жөніндегі түсініктері толықтырылып өзара салыстырылып сараланды. Халық арасынан пайда болған космологиялық түсініктердің тұрмыс тіршілігімізге тікелей әсер еткендігі турасында және оларды ұлттық құндылығымыз ретінде қарастырып, этнология саласының дамуына зор үлес қосу зерттеу жұмысының ғылыми жаңалығы ретінде қарастырылады. Алдағы уақытта зерттеу жұмысы кең көлемде зерттеулер жүргізуді қажет етеді.

 

Тіл

Қазақша

Дәйексөздерді қалай жазу керек

[1]
Эшбекова, Г. 2022. ҚАЗАҚ ХАЛҚЫНЫҢ МАЛ ШАРУАШЫЛЫҒЫНА ҚАТЫСТЫ КОСМОЛОГИЯЛЫҚ ТҮСІНІКТЕР. АБАЙ АТЫНДАҒЫ ҚАЗҰПУ, ХАБАРШЫ «ТАРИХ ЖӘНЕ САЯСИ-ӘЛЕУМЕТТІК ҒЫЛЫМДАР» СЕРИЯСЫ. 68, 4 (Січ 2022). DOI:https://doi.org/10.51889/2021-4.1728-5461.24.