Мақалада ХХ ғасырдың бірінші жартысындағы 50-60-шы жылдардындағы қазақтар бастан кешкен демографиялық көшуінің ажырамас бөлігі болып табылатын, демографиялық жарылыс жағдайы қарастырады. Қазақ және басқа халықтардың қоныстану және экономикалық қызметі жүйесіндегі айырмашылықтары, демографиялық алмасуының қазақстандық нұсқасының ерекшелігі ретінде, сатылардан өтудің этникалық салдары болып табылады. ХХ ғ. 50-60 жж. алынған демографиялық ресурс, 1920-30 жж. демографиялық апаттар салдарын бейтараптандырды және «демографиялық толқындардың» әрекеті нәтижесінде кейінгі онжылдықтарда, соның ішінде ХХІ ғасырдың басында қазақ этносы санының өсуіне негіз болды.