Бұл мақала Арқалық қаласының пайда болу процесін зерттеуге арналған. Жергілікті шикізат ресурстарын игеру Арқалық қаласының құрылуының алғышарттарын жасағаны белгілі. ХХ ғасырдың екінші жартысында халық шаруашылығы кешенінде шикізат ресурстары сұранысқа ие болды.Қаланың өнеркәсіптік және әлеуметтік инфрақұрылымын құру кезінде ғылыми және техникалық ойдың соңғы жетістіктері пайдаланылды. Павлодар алюминий зауытын қамтамасыз ету мақсатында Торғай боксит кенінің құрылысы жүзеге асырылды. Павлодар алюминий зауыты – Қазақ КСР-нің алюминий өнеркәсібінің тұңғышы. Қаланы көгалдандыру және абаттандыру бастапқыда экологиялық қолайсыз жағдайда жүргізілді.

Арқалық бүкіл Торғай өңірінің дамуына ықпал етті. Қала жаңа өнеркәсіптік құрылыстың бұрын-соңды болмаған көлемін анықтады. Арқалық қаласын салу қажеттілігі қорғаныс ведомствосына және дала өлкесін өнеркәсіптік игеруге деген қажеттіліктің туындауына байланысты болды. Осының бәрі өндірістік әлеуеттің дамуы ауыр өнеркәсіптегі халық санының жоғары деңгейін анықтауға ықпал етті. Пайызбен шаққанда – 75%.

Арқалық – бұл белгілі бір аймақтағы қалалық мәдениеттің негізгі ошақтарынан алыс қала, осылайша күрделі табиғи-климаттық және ландшафтық жағдайларда қаланың құрылу мәселесі өзекті болып отыр. Бұл Арқалық қаласының қалыптасуының жасанды сипатын түсіндіреді.