ХХ ғасырдың 30-жылдарындағы Қазақстандағы ашаршылық қазақ халқының есіне жазылмас жара салды. Осы жылдар аралығында ұлтына қарамай, қазақ жерін мекендеген қаншама адам аштықтан ажал құшты. Тамақ іздеп жаяу-жалпы ауылдарды кезді, өзге республикаларға, шет мемлекеттерге қарай босты. Бұл жерлерде де босқын қазақтардың жағдайлары жақсармады. Оларға бөлінген азық-түлік көмегі жетіспеді. Балалар үйі, жетімханалардағы балалардың жағдайлары аса ауыр болды.

Мақалада босқыншылыққа ұшыраған қазақтардың жағдайы мен оларға жәрдемдесудегі іс-шаралар барысы архив құжаттары, естеліктер мен ғылыми зерттеулердің негізінде қарастырыла-ды. Авторлар босқындардың ауыр жағдайына қатысты мысалдар келтіре отырып, оларды туған жерлеріне кері қайтару  жолдарын талдауға алады. Сонымен қатар үкімет тарапынан қабылданған бұйрық, қаулы-қарарлардың орындалу барысына тоқталады.

Жұқпалы аурулардың таралуы мен оларға медициналық көмек көрсету барысын, ашыққан-дарға азық-түліктің берілуін нақтылайды. Қайтып оралған босқын қазақтарды  уақытша үйлерге орналастыру және жұмыспен қамтамасыз ету барысы ашылады. 

Сонымен бірге мақалада ашаршылықтан шаруашылық пен қазақ халқының демографиясына тигізген қасіреті де анықталады.