1920-шы жылдардың екінші жартысында Қазақстанда кеңестік құқық қорғау ұйымдары құрылды. «Революциялық заңдылықты» қорғауды мақсат еткен құқық қорғау ұйымдары, 1920-30-шы жылдары жүргізілген саяси-экономикалық науқандар барысында Конституцияда бекітілген қызметін бұрмалап, асыра сілтеушілікке жол берген. Құқық қорғау ұйымдары іс жүзінде аталмыш науқандарды жүзеге асырушы құралға айналғанын мұрағат құжаттарын зерттеу барысында аңғардық. Яғни, құқық қорғау ұйымдары кеңестік әкімшіл-әміршіл жүйенің қолшоқпарына айналып, жүйеге бейімделу үрдісі басталған. 1927–1928 жылдарда басталған байларды тап ретінде жою, астық, ет дайындау науқандарымен қатар жүргізілген социалистік меншікті қорғау науқаны да халыққа үлкен күйзеліс әкелгені белгілі. Ашаршылық нәубаты халықты мемлекеттік меншікке қол салуға итермелеген. Аталмыш науқан барысында да кеңестік құқық қорғау ұйымдары коммунистік партияның бұйрық-жарлықтарын орындап, аса белсенділік танытып, түрлі асыра сілтеушіліктерге жол берген. Құқық қорғау, әкімшілік ұйымдардың бұл науқандар барысында билік пұрсатын орнымен пайдаланбауы адам құқығын аяқасты етуге әкелген. Кеңестік саяси–экономикалық науқандар барысында анықталған қылмыскерлер негізінен қарапайым халық болғанын ескерсек, әуел бастағы большевиктердің «кеңестің құқық қорғау ұйымдары қарапайым халықтың мүддесін қорғайды» деген концепциясына қайшы келеді. Керісінше, құқық қорғау ұйымдары әкімшіл-әміршіл жүйенің құрамдас бөлігіне айналғанын көрсетеді. Зерттеу тақыры барысында құқық қорғау ұйымдарының кеңестік әкімшіл–әміршіл жүйенің құрамдас бөлігіне айналу үрдісін ашамыз.