Мақалада қимақтардың торевтикалық бұйымдарында кеңінен таралған ғажайып жануарлар бейнелері қарастырылған. Қимақтар – Обь және Ертіс өзендерінің аралығында IX ғасырда мемлекет құрған түркі тайпалары. Қимақтардың торевтикасы негізінен өсімдік элементтерімен бейнеленеді, сонымен қатар, антропоморфты, зооморфты және геометриялық элементтерде жиі кездеседі. Солардың ішінен ғажайып жануарлар бейнелері ерекше көрсетілген. Бейнелерді қалыптастыру барысында көшпелі өнер дәстүрі анық көрінеді. Қимақтардың торевтикалық бұйымдарында жыртқыш мысық, айдаһар, самұрық құсы, грифон, Сенмурв, қанатты жылқы секілді алып жануарлар мен құстар бейнеленеді. Олар киімдерді сәндегенде, жауынгерлік және жылқы жабдықтарын дайындағанда қолданылған. Бейнелердің барлығы дерлігі жергілікті дәстүрге ие. Мысалы, жыртқыш құс, арыстан және ит бейнелерінің композициясынан тұратын Сенмурв кейіпкері, Ертіс өзенінен табылған айылбаста ит бейнесіне ғана ұқсатып салынған.
ОРТАҒАСЫРЛЫҚ ТОРЕВТИКАЛЫҚ БҰЙЫМДАРДАҒЫ ФАНТАСТИКАЛЫҚ ЖАНУАРЛАР БЕЙНЕЛЕРІ
Жарияланған May 2021
233
60
Аңдатпа
Тіл
Русский
Кілтті сөздер
Шығыс Қазақстан, қимақтар, торевтика, өнер, зооморфты бейнелер, фантастикалық жануарлар, айдаһар, самұрық құсы
Дәйексөздерді қалай жазу керек
[1]
Хасенова, Б. 2021. ОРТАҒАСЫРЛЫҚ ТОРЕВТИКАЛЫҚ БҰЙЫМДАРДАҒЫ ФАНТАСТИКАЛЫҚ ЖАНУАРЛАР БЕЙНЕЛЕРІ. Абай атындағы ҚазҰПУ Хабаршысы. Тарих және саяси-әлеуметтік ғылымдар сериясы. 3, 66 (Трав 2021).