Мақалада ХХ ғасыр басында орын алған саяси өзгерістерден кейін билікке келген большевиктердің білім саласына енгізген өзгерістері сипатталады. Нәтижесінде зайырлы білім беру жүйесі енгізілді. Мектептердің жаңа үлгісі ашылды. Алғашқы жылдары түрлі қиындықтар орын алып, солардың бірі мектептерді оқулықпен қамтамасыз ету еді. Орын алған қиындықтарды шешу мақсатында ұлт қайраткерлері жаңа жүйеге сай оқулықтар жазу ісін қолға алды. Арнайы комиссия құрылып, жазылуы тиіс оқулықтардың нақты жоспары қабылданды. Жоспарға сай ұлт қайраткерлері қажетті оқулықтарды жазып, ғылыми қауымдастыққа танымал оқулықтарды қазақ тіліне аударды. Қазақ тілінде жарық көрген оқулықтар оқушыларға мол мәлімет беріп қана қоймай, сонымен қатар қазақ тілін ғылым тіліне айналдыруға талпыныстар жасалды. Ұлт қайраткерлері енгізген қазақ тіліндегі ұғымдар мен терминдер күні бүгінге дейін қолданыста.
Зайырлы білім беру жүйесіне сай жарық көрген оқулықтардың ХХ ғасыр басындағы қазақ қоғамын алға дамыту мен оқушылардың таным деңгейінің өсуіне үлкен ықпал етті.