Мақалада кеңестік тоталитаризмнің ХХ ғасырдың 30-40 жылдарындағы ауыр қылмысы – тұтас халықтарға қарсы ұйымдастырылған қуғын-сүргін қасіреті әшкереленеді. Этникалық депортациялардың себептері қарастырылған, кәрістерді депортациялауға қатысты жалған таптаурындар, адам шығынының ауқымы тиянақталған. Қазақстан мен Өзбекстандағы кәріс халқының сандық және құрылымдық өзгерістері нақты деректермен, архив құжаттарымен зерделенген.