Бұл мақалада ХVІІІ-ХХ ғ. бас кезіндегі қазақ дәстүрлі қоғамының тарихы талданады. Көшпелі қоғамға тән дәстүрлі қоғамның белгілері жүйеленіп, олардың мәдени-рухани, саяси-әлеуметтік қызметтері жіктеледі. Қазақ-Ресей қарым-қатынастарындағы Ресей империясының ықпалы дәстүрлі қоғамды трасформациялау проц есінің көрінісі ретінде қарастырылады. Отарлық биліктің тарапынан енгізілген билік институттары, жер, қаржы қатынастарын трансформациялаудың барысы және салдарлары талданады. Дәстүрлі қоғамды трансформациялаудың барысында екі бағыт – модерниза-циялау және этнодеформациялау тәсілдері қатар іске асқандығы айқындалады. Дәстүрлі қоғамның қазіргі заманғы қоғамға немесе аграрлық қоғамнан индустриалды қоғамға трансформациялану тарихына қатысты қалыптасқан европоцентристік, этноцентристік тұжырымдарға баға беріледі. Қазақ дәстүрлі қоғамының саяси, әлеуметтік институттарының қызметі талданып, олардың отарлық билік тарапынан трансформациялану процесі талданады