Осы зерттеу тарихи антропология контекстінде 1920-1930-шы жылдарда кеңестік жаңғырудың екінші толқыны – «Кіші Қазан» кезеңіндегі Қазақстандағы әлеуметтік-мәдени трансформацияларды талдауға арналған. Кеңес мемлекеті барлық бағыттар бойынша жүзеге асырған дәстүрлі қазақ ұлттық бірегейлігі мен жаңғырту практикалары арасындағы өзара іс-қимыл мен қақтығысқа ерекше назар аударылады: 1) үдемелі ұжымдастыру, оның ішінде дәстүрлі шаруашылық салтын бұзу және күштеп қоныстандыру; 2) қазақ қоғамының дәстүрлі құрылымына әсер еткен байлар мен дәстүрлі билеуші топтарға (бай отбасылары, діни қызметкерлер, дәстүрлі көшбасшылар) қарсы қуғын-сүргін; 3) үдемелі индустрияландыру; 4) мәдени сабақтастықтың үзілуіне, ұрпақтан-ұрпаққа берілетін бірегейлік тетігінің бұзылуына әкелетін тамырландыру және мәдени революция, сондай-ақ, «жаңа» халықаралық, пролетарлық, кеңестік бірегейлікті енгізу. Зерттеудің мақсаты: «Кіші Қазан» саясатының қазақтардың ұлттық бірегейлігіне тарихи-антропологиялық тұрғыдан тигізген әсерін және социалистік құрылыс іс-әрекетімен қақтығыс жағдайында ұлттық бірегейліктің трансформацисын талдау. Жұмыс тарихи антропологияның теориялық шеңберіне, оның ішінде билік, дене, жарақат, ұлттық бірегейлік тұжырымдамаларына сүйенеді, бұл радикалды әлеуметтік-мәдени өзгерістер жағдайында бейімделу мен қарсыласу терең механизмдерін анықтауға мүмкіндік береді. Зерттеу нәтижелері кеңестік жаңғыру жағдайындағы қазақ бірегейлігінің дағдарысы мен трансформациясы үдерістерін тереңірек түсінуге ықпал етеді.
ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ «КІШІ ҚАЗАН»: ТАРИХИ АНТРОПОЛОГИЯ КОНТЕКСТІНДЕ ҰЛТТЫҚ БІРЕГЕЙЛІКТІҢ ШЫНАЙЫ ӨМІРМЕН ТОҒЫСУЫ
Жарияланған September 2025
0
0
Аңдатпа
Тіл
Русский
Дәйексөздерді қалай жазу керек
[1]
Г.К. Асанова і Ж.Н. Калиев 2025. ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ «КІШІ ҚАЗАН»: ТАРИХИ АНТРОПОЛОГИЯ КОНТЕКСТІНДЕ ҰЛТТЫҚ БІРЕГЕЙЛІКТІҢ ШЫНАЙЫ ӨМІРМЕН ТОҒЫСУЫ. Абай атындағы ҚазҰПУ Хабаршысы. Тарих және саяси-әлеуметтік ғылымдар сериясы. 85, 1 (Вер 2025). DOI:https://doi.org/10.51889/2959-6017.2025.86.3.010.