Негізгі мазмұнға өту Негізгі шарлау мәзіріне өту Сайттың төменгі деректемесіне өту
Абай атындағы ҚазҰПУ Хабаршысы. Тарих және саяси-әлеуметтік ғылымдар сериясы
Жаңа материалды жіберу
Том 4 № 79 (2023)

«КІЛЕМ ТОҚУ – ИНЕМЕН ҚҰДЫҚ ҚАЗҒАНДАЙ: ҚАЗАҚТЫҢ КІЛЕМ ТОҚУ ӨНЕРІН ЗЕРТТЕУ, САҚТАУ ЖӘНЕ ДАМЫТУ

Жарияланған December 2023

54

63

Жанерке Шайгозова+− Аман Ибрагимов+−
Абай атындағы Қазақ ұлттық педагогикалық университеті
Абай атындағы Қазақ ұлттық педагогикалық университеті
##plugins.generic.jatsParser.article.authorBio##
×

Аман Ибрагимов

Ибрагимов Аман Ілесұлы

ҚазҰПУ жас ғалымдарының жобаларының жетекшісі. Абай.

2017 жылдан бастап "тәуелсіз аккредиттеу және рейтинг агенттігі" (IAAR) НУ сарапшысы. 2021 жылдан бастап ҚР БҒМ бастамасымен екі жоба бойынша аға ғылыми қызметкер болып табылады.

2020 жылдан бастап "Оқулық" республикалық ғылыми-практикалық орталығына жаңартылған мазмұндағы оқу әдебиеттеріне сараптама жүргізу үшін сарапшы ретінде шақырылады.

2021 жылдан бастап тьютор "Алтай мемлекеттік университетіне" (Ресей) ФГБОУ-мен 41.04.01 шетелдік Аймақтану бағыты бойынша магистратураның бірлескен қос дипломды бағдарламасын іске асыруда.

2022 жылы "ұзақ қызметші"медалімен марапатталған.

2013 жылдан бастап бүгінгі күнге дейін "Өнертану" және "ИЗО және сызу", "графика және жобалау көркем еңбегі"мамандықтары бойынша магистранттарға ғылыми басшылық жүргізеді. Оның ғылыми жетекшілігімен қазақ және орыс бөлімшелерінің 26 магистранты қорғалды.

Бүгінгі таңда ТМД-ға қатысушы елдердің жас оқытушылар Кеңесінің Қазақстан Республикасынан белсенді қатысушысы және Төрағасының орынбасары болып табылады.

DOI: 10.51889/2959-6017.2023.79.4.027
Аңдатпа

Қазақтың кілем тоқу өнері – ХХ ғасырдағы құлдырауға қарамастан, бүгінгі күнге дейін жеткен бірегей дәстүрлі әйелдер тәжірибесінің бірі. Алайда, дәстүрлі форматпен айналысатын қолөнершілер жылдан жылға азайып барады.

Кілем тоқу «кездемесінде» рәсімдер, жоралғылар, мерекелер, музыка, ғалам туралы ұғымдар, мифтер, аңыздар, наным-сенімдер және тағы басқалар үйлесімді түрде «тоқылған» немесе олармен байланысты. Бұл дегеніміз, оны жоғалтып алатын болсақ, бір қарағанда көрінгеннен әлдеқайда көп нәрседен айрылу қаупі бар дегенді білдіреді.

Бұл мақала материалдық емес мәдени мұраның маңызды бөлігі ретінде қазақтың кілем тоқу өнерін зерттеу, сақтау және дамыту мәселелерін жариялауға арналған. Белгіленген шеңберде авторлар бірқатар өзекті қызмет бағыттарын ажыратады.

Белгіленген шеңберде авторлар аймақтық және рулық ерекшелік мәселелерімен байланысты қазақтың кілем тоқу құбылысын одан әрі зерттеудің бірқатар өзекті бағыттарын; тоқу процесімен қатар жүретін салт-жоралар мен рәсімдерді; тоқу құралдарымен байланысты халықтық ұғымдарды бөліп көрсетеді. Сонымен қатар, мақалада дәстүрлі кілем тоқуды сақтау мен дамытудың кейбір шараларының мәні ашылады.

Мақала ҚР Материалдық емес мәдени мұраны қорғау жөніндегі ұлттық комитеті сарапшыларының 2022-2023 жылдары Қызылорда облысының қолөнершілері арасында және елдің басқа да облыстарында (алдын ала зерттеулер) далалық материалдарына негізделген.

pdf
Тіл

Қазақ

Кілтті сөздер
қазақтың кілем тоқуы сақтау табыстау дамыту материалдық емес мәдени мұра тасымалдаушылар
Дәйексөздерді қалай жазу керек

[1]
Шайгозова, Ж. і Ибрагимов, А. 2023. «КІЛЕМ ТОҚУ – ИНЕМЕН ҚҰДЫҚ ҚАЗҒАНДАЙ: ҚАЗАҚТЫҢ КІЛЕМ ТОҚУ ӨНЕРІН ЗЕРТТЕУ, САҚТАУ ЖӘНЕ ДАМЫТУ. Абай атындағы ҚазҰПУ Хабаршысы. Тарих және саяси-әлеуметтік ғылымдар сериясы. 4, 79 (Груд 2023). DOI:https://doi.org/10.51889/2959-6017.2023.79.4.027.