Мақала революцияға дейінгі кезеңдегі ұлттық жұмысшы кадрлардың тарихын Қазақстанның Ұлттық индустриялық кадрлары тарихының маңызды кезеңдерінің бірі ретінде қарастырылады. Қазақ жұмысшы кадрларын қалыптастыру процесі дәл 1917 жылғы Қазан төңкерісіне дейін басталғаны белгілі, қазақтың дәстүрлі қоғамының стратификациясы барысында кедейленген шаруаның белгілі бір бөлігі жұмыс іздеп жергілікті темір жолдар, балық аулау және өнеркәсіптік кәсіпорындар салуға бағытталды. Бұл ретте олар туған ауылымен экономикалық байланысты үзбеді және ауыл шаруашылығы жұмыстарына қатысу үшін қажеттілігіне қарай сол жерлеріне қайта оралды. Салалық бөліністе қазақтың көптеген жұмысшылары тұз, балық аулау және тау-кен өндірісінде жұмыс істеді. Білікті еңбек қажет болған өңдеу өнеркәсібінде олардың саны өте төмен болды. Сонымен қатар, қазақтар құрамында білікті кадрлар аз болды. Олар негізінен қосалқы жұмыстармен, біліктілігі жоқ еңбекпен айналысты және сәйкесінше аз жалақы алды. Ауыр еңбек жағдайлары, төмен жалақы, көптеген айыппұлдар, алдау, есеп айырысу, яғни рұқсат беру, билік пен кәсіпорын әкімшілігінің озбырлығы жергілікті жұмысшыларды өздерінің экономикалық және саяси жағдайларын жақсарту үшін күресуге итермеледі. ХІХ ғасырдың екінші жартысы мен ХХ ғасырдың басында қазақ жұмысшылары да стихиялық, ұйымдастырылмаған сипаттағы өңірдегі жұмысшы қозғалысына қатысты. Мысалы, қазақ жұмысшылары белсенді қатысқан Қазақстандағы ең ірі ереуіл 1905-1907 жылдардағы орыс революциясы жылдарында Успен кенішінде болды.
РЕВОЛЮЦИЯҒА ДЕЙІНГІ КЕЗЕҢДЕГІ ҚАЗАҚ ЖҰМЫСШЫ КАДРЛАРЫН ҚАЛЫПТАСТЫРУ ТУРАЛЫ МӘСЕЛЕГЕ
Жарияланған April 2023
89
74
Аңдатпа
Тіл
English
Кілтті сөздер
Қазақстан, қазақ жұмысшылары, Ресей империясы, шаруа, кәсіпшілік, өнеркәсіп, теміржол көлігі
Дәйексөздерді қалай жазу керек
[1]
Асылбекова, Ж. 2023. РЕВОЛЮЦИЯҒА ДЕЙІНГІ КЕЗЕҢДЕГІ ҚАЗАҚ ЖҰМЫСШЫ КАДРЛАРЫН ҚАЛЫПТАСТЫРУ ТУРАЛЫ МӘСЕЛЕГЕ. Абай атындағы ҚазҰПУ Хабаршысы. Тарих және саяси-әлеуметтік ғылымдар сериясы. 75, 3 (Квіт 2023). DOI:https://doi.org/10.51889/1728-5461.2023.1.76.001.