Мақалада кейінгі орта ғасырлардағы қазақ тарихының қасиетті жерлері қарастырылады: Мәртөбе мен Күлтөбе ұлы дала халқы жылына бір рет (әдетте күзде) жиналып, мемлекеттк деңгейде көптеген мәселелерді шешетін тарихи орын болған. Мұнда, қақтығыстарды тоқтату, бейбітшілікті орнату, жайылымдарды қайта бөлу, көш бағыттарын анықтау және басқа да мәселелер шешілетін болған. Мақалада аталмыш ескерткіштерге байланысты тарихи жазба деректер жинақталып, ғылыми тұрғыдан талдау жасалынды. Сонымен қатар, жазба деректер мен тарихнамалық шолудың негізінде Мәртөбе мен Күлтөбе ескерткіштерінің орналасу мәселесі анықталды. Археологиялық деректер мен ХІХ-ХХ ғасырлардағы қазақ интеллигенциясы өкілдерінің жазбалары, орыс зерттеушілерінің хабарламалары және тарихшылардың зерттеу жұмыстарының нәтижелері берілді. Күлтөбе ортағасырлық Түркістан қаласының маңында, ал Мәртөбенің Сайрам қаласының маңында орналасқандығы айтылады және аталмыш ескерткіштерде күллі қазақ халқының белгілі бір уақыттарда кездесулер өткізгендігі жайында тұжырымдар жасалынды.